
Co to jest zdrowy posiłek i jak go prawidłowo zbilansować?
18 lutego, 2025Z roku na rok żywność wygodna cieszy się coraz większą popularnością. Nic w tym dziwnego. Żyjemy coraz szybciej, mamy coraz więcej obowiązków i spraw do załatwienia, a planowanie i przygotowywanie posiłków schodzi na dalszy plan. Do tego dochodzą choroby, styl życia, upodobania czy trendy żywieniowe. To wszystko sprawia, że coraz częściej sięgamy po szybkie i łatwe w przygotowaniu dania gotowe, które ułatwiają nam codzienne funkcjonowanie. Ale czy takie produkty/posiłki są dobrym wyborem? Czy pośród gotowych produktów o wątpliwej jakości można znaleźć te pełnowartościowe, mające dobry wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie? Przekonajmy się!
Co to są dania gotowe?
Żywność gotowa obejmuje produkty, które są łatwo dostępne, z możliwością szybkiego przygotowania w różnorodnych warunkach, sytuacjach i o dowolnym czasie. Są to produkty o małym lub wysokim stopniu przetworzenia, gotowe do spożycia lub wymagające minimalnej obróbki kulinarnej. Często odpowiednio wyporcjowane – tak, aby były najwygodniejszą formą dla konsumenta.
Wśród nich możemy znaleźć: dania warzywne, dietetyczne, zupy błyskawiczne, zupy krem, przekąski, przystawki, dania mięsne, rybne, garmażeryjne czy gotowe dania w kubkach.
Czy dania gotowe mogą być zdrowe?
Żywność wygodna musi spełniać pewne standardy żywieniowe. Wśród nich zdarzają się takie, których skład pozostawia wiele do życzenia – ze znikomą ilością wartości odżywczych, wzbogacone sztucznymi barwnikami, konserwantami czy wzmacniaczami smaku. Wiele osób myśli, że gotowce właśnie takie są – niezbyt zdrowe i wypchane po brzegi sztucznymi dodatkami. Jednak nie wszystkie produkty żywności gotowej takie są. Współczesny rynek oferuje coraz więcej produktów, które są pełnowartościowe, wysokiej jakości i składające się jedynie z naturalnych składników. Warto szukać więc produktów gotowych, które dostarczają cenne wartości odżywcze, bez zbędnych, niepożądanych dodatków – konserwantów, ulepszaczy, nadmiaru soli, tłuszczów trans czy białego cukru.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze gotowej żywności?
- Po pierwsze skład – zwróć uwagę jak długa lista składników znajduje się na opakowaniu. Pamiętaj – im krótszy, tym lepszy. Unikaj produktów, do których dodano szereg konserwantów, wzmacniaczy smaku czy sztucznych barwników i aromatów. Zadbaj aby produkt był prosty i składał się z naturalnych składników.
- Po drugie wartości odżywcze – przy wyborze właściwych produktów przeanalizuj zawartość białka, tłuszczów, węglowodanów, błonnika pokarmowego, a jeśli to możliwe witamin i składników mineralnych. Gotowce, które są bogate w białko, węglowodany złożone czy tłuszcze roślinne będą lepszym wyborem, niż te, które są obfite w węglowodany proste, tłuszcze trans, duży dodatek białego cukru czy soli.
- Po trzecie obróbka termiczna – wybieraj produkty, które w składzie mają świeże produkty (owoce, warzywa, ryby, jaja itp.), a ich obróbka nie wpływa negatywnie na jakość produktu końcowego, np. paskalizacja czy proces mrożenia.
- Po czwarte wielkość porcji – przyjrzyj się czy porcja gotowego produktu jest dla Ciebie optymalna. NIe wybieraj takich, które są zbyt obfite i zbyt kaloryczne.
Dania gotowe – tego unikaj!
Żywność gotowa jest niewątpliwie wygodna i nie wymagająca dużego nakładu czasu i energii. Jednak pamiętaj, aby sięgając po dany produkt znaleźć jak najzdrowsze rozwiązanie. Wybierając produkt z półki sklepowej unikaj:
- produktów, które w składzie mają sztuczne i niepożądane dodatki – barwniki, konserwanty i wzmacniacze smaku – to składniki, które mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie, zwłaszcza jeśli spożywane są w dużych ilościach i z dużą częstotliwością. Mogą powodować m.in.. problemy z trawieniem czy alergie.
- produktów, które mają wysoką zawartość soli i białego cukru – zarówno jeden jak i drugi składnik często dodawany jest w celu poprawienia smaku danego produktu. Jednak nadmierna ilość zarówno soli jak i cukru może być przyczyną pojawienia się wielu chorób, m.in. układu krążenia, nadwagi i otyłości, zaburzeń gospodarki lipidowej czy zaburzeń łaknienia.
- produktów, które zawierają tzw. MOM, czyli mięso oddzielone mechanicznie. Jest to produkt, który uzyskuje się podczas usuwania mięsa z tkanek – czyli resztki, które powstały po oddzieleniu od kości, np. grzbiety, czy szyje u drobiu. Taki wyrób jest mielony i dodaje do niektórych rodzajów żywności.
- zbyt dużej kaloryczności produktów – gotowe dania często cechują się zbyt dużą porcją i kalorycznością niż zalecane, dlatego należy ściśle dostosować spożycie produktu pod własne zapotrzebowanie. Regularne dostarczanie organizmowi zbyt dużej ilości kilokalorii może przyczynić się do nadwagi i otyłości.
- produktów o bardzo długiej dacie przydatności do spożycia – gotowce często posiadają bardzo długą datę przydatności do spożycia, a co za tym idzie są utrwalone dodatkiem dużej ilości “chemii”, wysoko przetworzone, poddane wielu procesom technologicznym, w wyniku których tracą wiele wartości odżywczych, a ich jakość jest o wiele niższa.
Jakie są zalety dań gotowych?
Dania gotowe są szybkim i prostym rozwiązaniem. Ich łatwość w przygotowaniu sprawia, że sięgamy po nie wtedy, kiedy brakuje nam czasu na samodzielne przygotowanie posiłków. Jednak to nie jedyna ich zaleta. Gotowce mogą być istotnym dodatkiem do zdrowego stylu życia. Jeśli wybierzemy pełnowartościowe, zbilansowane posiłki, które zawierają cenne wartości odżywcze można je z łatwością włączyć do codziennej diety. Dzięki temu zdrowe odżywianie bez wielu godzin spędzonych w kuchni stanie się możliwe.
Dodatkowo żywność gotowa może odpowiadać na specyficzne potrzeby dietetyczne. Na rynku dostępne są np. dania wegetariańskie, wegańskie, bezglutenowe, bezmleczne, bez laktozy, czy te o niskim indeksie glikemicznym, dzięki czemu mogą wspierać indywidualne preferencje konsumentów.
Inną ważną zaletą dań gotowych jest to, że zawierają ściśle określoną wartość energetyczną i odżywczą. Dzięki temu, monitorując spożycie odpowiedniej porcji mogą wspierać proces odchudzania. Jasno opisane etykiety oraz świadomość składu posiłków mogą wspierać wprowadzanie zdrowych nawyków żywieniowych oraz pozytywnie wpływać na zdrowie.
Podsumowanie
Obecny rynek oferuje szeroką paletę dań gotowych, zarówno tych “dobrych”, jak i “złych”. Świadomy wybór dań, czytanie etykiet, unikanie produktów zawierających niepożądane dodatki może przynieść wiele korzyści. Nie trzeba zatem całkowicie rezygnować z gotowców, a jedynie wybierać je mądrze i “z głową”. Pamiętaj, że odpuszczenie gotowania to nic złego, a świadomy wybór dobrej jakości posiłku gotowego to forma dbania o siebie. Twoje zdrowie i czas są tak samo ważne, jak pełnowartościowy posiłek na talerzu.
Ps. Sięgnij po YEMS!
YEMS to posiłek, którego skład został starannie dobrany w taki sposób aby dostarczał niezbędne składniki odżywcze oraz błonnik pokarmowy. Wyprodukowany w 100% z naturalnych składników dostarcza pełnowartościowe białko, zdrowe tłuszcze, niezbędne węglowodany oraz witaminy, składniki mineralne i błonnik pokarmowy, a dzięki utrwaleniu w procesie paskalizacji jest w pełni bezpieczny! W trosce o zdrowie konsumentów do produkcji YEMS-ów zostały wybrane składniki najwyższej jakości, a gotowy produkt jest zdrowy, pełnowartościowy i syci na długo. Spróbuj YEMS już dziś i zadbaj o swoje zdrowie razem z nim!Autor:
Autor: Dietetyk i Technolog Żywności, mgr inż. Gabriela Górka-Majnusz
Bibliografia
- Janowicz, M., Ciurzyńska, A., Zielińska, M., & Lenart, A. 2018. „Wygodne”, warzywne dania gotowe w ocenie konsumentów. Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego, (2), 38-43.
- Babicz -Zielińska E., M. Jeżowska -Zychowicz , W. Laskowski. 2010. Postawy i zachowania konsumentów w stosunku do żywności wygodnej. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość 4 (71), 141-153.
- Olejniczak, R. 2004. Rynek dań gotowych, koncentratów spożywczych i przypraw. Poradnik Handlowca, (5), 63-86.
- Lazarowicz, A. 1995. Dania gotowe-to się opłaca. Przegląd Gastronomiczny, 49(08).
- Szymczak, J. 2005. Raport: dania gotowe. Trendy Food, (3), 20-24.
- Jackson, P., & Viehoff, V. 2016. Reframing convenience food. Appetite, 98, 1-11.
- Janicki, A. 2003. Żywność wygodna. Żywność wygodna i żywność funkcjonalna, red. F. Świderski, wyd, 3.
- Mojka, K. 2012. Wybrane produkty żywności wygodnej–ocena preferencji i częstotliwości ich spożycia wśród studentów. Problemy Higieny i epidemiologii, 4(93), 828-833.
- Adamczyk, G. 2010. Popularność” żywności wygodnej”. Journal of Agribusiness and Rural Development, (04 [18]).